ادبیات پیشگویانه ی زرتشتیان در نخستین سده های اسلامی

thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
author حسین غضایری
adviser علی اصغر فروغی ابری علی اکبر کجباف
Number of pages: First 15 pages
publication year 1389

abstract

آیین زرتشتی از اوایل سده سوم میلادی ،به شدت به دستگاه سلطنتی شاهنشاهی ساسانی وابسته شده بود و سرانجام در نتیجه ی حمایت ساسانیان،به آیین رسمی دولتی و ملی ایران تبدیل شد.با این وجود تهاجم اعراب مسلمان- در نیمه ی اول سده ی هفتم میلادی- و سقوط دولت ساسانی باعث شد زرتشتی گری حامیان دولتی و اقتدار سیاسی خود رااز دست بدهد.از آن پس دینورزان زرتشتی برای پاسداشت کیش کهن در جریان مجادلات و منازعات مذهبی با علمای اسلام و دیگر ادیان رایج زمان- از آنجایی که فاقد توان مقابله ی سیاسی و نظامی شده بودند- ناگزیر به پی ریزی سبک نوینی از ادبیات پارسی میانه(= پهلوی) موسوم به ادبیات پیشگویانه و آخرالزمانی شدند. بدین ترتیب زرتشتیان برای بیان نیازها،آرزوها و دیدگاه های خویش،بهترین راه را در پرداختن به اساطیر و موضوعات رستاخیزی مبتنی بر پایان جهان یافتند.پیشوایان زرتشتی از طریق این متون پیشگویانه،چرایی و چگونگی زوال زرتشتی گری و ضعف روحانی زرتشتیان و اشغال ایران توسط اعراب مسلمان را توضیح دادند.ازآنجایی که در اساطیر زرتشتی یکی از نشانه های رستاخیز و ظهور نجات بخشان آخرالزمان،رواج دروغ و بدی و دشمنی اهریمنی است،موبدان زرتشتی از این مضمون برای توجیه اوضاع و شرایط مردم ایران(زرتشتیان)- پس از ورود اسلام- سود بردند. به تدریج در نخستین سده های اسلامی-خصوصأ در قرون سوم و چهارم هجری(نهم و دهم میلادی)- در نتیجه ی شکل گیری رنسانس نوشتاری زرتشتیان،جریان نگارش متون و آثار دینی و غیر دینی پهلوی بوجود آمد.زرتشتیان از طریق این نوشته ها- که بسیاری از آن ها ترجمه ی پهلوی متون اوستایی است- به بازگویی اعتقادات دینی مربوط به رستاخیز و ظهور نجات بخشان زرتشتی پرداختند. هدف اصلی این تحقیق،واکاوی مهمترین عوامل شکل گیری ادبیات پیشگویانه و دیدگاه های مربوط به رستاخیز چون،زندگی پس از مرگ،بهشت و دوزخ،پیروزی نهایی نیکی و نابودی بدی و ظهور سوشیانت(= منجی موعود زرتشتیان) است.بررسی نقش موثر ضعف سیاسی و روحانی ایران در روزگار ساسانی،بر پیشروی نظامی،سیاسی و مذهبی اعراب مسلمان؛و گرایش زرتشتیان ایران در سده های میانه ی تاریخ ایران به باورها و اعتقادات آخرالزمانی،یکی دیگر از اهداف پرداختن به این موضوع است. واژگان کلیدی: زرتشتیان، ادبیات پیشگویانه،زبان پهلوی،اهورامزدا،زبان اوستایی و سوشیانت.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

زنان در نخستین سده های اسلامی

موضوع این مقاله، حضور زن در جامعه اسلامی است. زن در سه حوزة علمی، اجتماعی و اقتصادی مورد بحث قرار گرفته و رابطة بین نگاه حاکمیت اسلامی بر مبنای عمل به سیرة نبوی و علوی و حضور اجتماعی زن و برعکس فاصلة حاکمان از عمل به سیره مورد توجه این مقاله بوده است. نویسنده سعی داشته که بین آنچه در میراث و تمدّن اسلامی که حاصل عملکرد حاکمان است، با آنچه اصل اسلام و بر مبنای عمل به سیرة نبوی و علوی است، فرق نهد...

full text

بازرگانی دریایی سیراف در سده های نخستین اسلامی

بندر سیراف با هدف گسترش بازرگانی و امنیت خلیج فارس در دورۀ ساسانی پدید آمدو به زودی چون اُبُلّه اهمیت بسیار یافت . پس از اسلام، خصوصا در قرون سوم و چهارمهجری، زمینه ها و عواملی باعث شدند تا سیراف به بندری طراز اول در خلیج فا رسمبدل شود و دوره ای از رونق و شکوفایی را تجربه کند . از این عوامل ، تنزّل بصره بهسبب آشوب های سیاسی، موقعیت مساعد جغرافیایی سیراف و عمق مناسب سواحل آن،تجارب و تلاش های دریانور...

full text

دریانوردی مسلمانان در سده های نخستین اسلامی 2

دریانوردی و کشتیرانی قرن ها مورد توجه مسلمانان بود . ایشان برای پرداختن بهدریانوردی اهداف و انگیزه های خاصی داشتند و این اهداف و انگیزه ها را بایدعوامل اصلی رونق کشتیرانی در تمدن اسلامی در شمار آورد . دریانوردی بااهداف نظامی، به منظور تصرف سرزمین های مختلف و الحاق آن ها به قلمروحکومت اسلامی از اولین دهه های ظهور اسلام آغاز شد و قرن ها به صورت جدیادامه یافت . دریانوردی تجاری نیز به منظور حمل و ن...

full text

نخستین منظومه ی نحوی در ادبیات عربی

منظومه های نحوی جایگاه ویژه ای در ادبیات عربی و آموزش علم نحو دارند. مشهورترین این منظومه ها الفیه ی ابن مالک (م.672) است. ولی پیش از او احمد بن منصور یشکری (م.370)؛ حریری (م.516) و ابن معطی (م.628) منظومه های تعلیمی خود را در علم نحو سروده اند. اما نخستین منظومه ی نحوی از آن خلیل بن احمد (م.170) است در 293 بیت که در این نوشتار به ویژگیهای آن اشارت رفته است.

full text

زنان در نخستین سده های اسلامی

full text

ایران و اسلام در سده های نخستین

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

Keywords

زرتشتیان سوشیانت زبان پهلوی اهورا مزدا

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com